JSON nedir ve neden kullanmalısınız?

ChatGPT ve benzeri yapay zeka sohbet araçları üzerinde kullanılan en etkili sonuç alma yöntemlerden biri olan JSON komut istemi son dönemlerde sıklıkla karşımıza çıkıyor. Peki JSON tam olarak ne ve kullandığımız zaman sonuçları neden bu kadar değiştiriyor? Kısaca bu komut istemi, büyük dil modellerinin yanıt verme şeklini değiştirerek, onlara neredeyse makine tarafından okunabilir gibi gözüken açık ve yapılandırılmış talimatlar vermeyi amaçlıyor. Aslında her ne kadar doğal dili kullanarak iletişime geçebilmemiz için tasarlanmış olsalar da büyük dil modellerine belirsiz ya da açık uçlu komutlar yazmaktan daha etkili bir yöntem.

Kodlama kadar karışık ama doğal dil kadar da basit olmayan bu yöntemde JSON komutları isteğinizi; görev, hedef kitle veya ton gibi basit anahtar değer çiftlerine ayırıyor. Bu, ChatGPT, Gemini ve Claude gibi modellerin daha net ve alakalı sonuçlar üretmesine yardımcı oluyor. Bu yöntem işe yarıyor çünkü LLM’ler kod ve API’ler gibi yapılandırılmış verilerle eğitiliyor, bu nedenle onlara JSON’da komutlar verdiğinizde formatı daha kolay takip edip ihtiyaçlarınıza daha uygun ve daha net yanıtlar verebiliyorlar.

JSON komut istemi nedir?
Yapay zeka sohbet robotuna verdiğiniz istemleri (Prompt) yapısal bir biçime sokar. Örneğin:

“task”: “bu makaleyi özetle”,
‘audience’: “üniversite öğrencileri”,
“length”: “100 kelime”,
‘tone’: “meraklı”

Peki neden bu kadar iyi çalışıyor? LLM’ler her ne kadar öyle lanse edilseler de dili “insanlar gibi” anlamaz. Onlar kalıpları ve yapıyı takip eder. JSON da son derece yapılandırılmış olduğundan bunu karşılar. Örneğin normal komut istemini JSON ile karşılaştıralım:

Normal komut: “Dopamin detoksu hakkında bir tweet yazabilir misin?”

JSON komutu:

“task”: “tweet yaz”,
‘topic’: “dopamin detoksu”,
“style”: “viral”,
‘length’: “280 karakterden az”

Farkı gördünüz mü? Net. Modüler. Makine tarafından okunabilir.

Daha net sonuçlar mı istiyorsunuz?

Sonuçları daha da kesinleştirmek, hatlarını daha net sınırlamak için JSON’u iç içe de yerleştirebilirsiniz:

“task”: “bir konu yaz”,
‘platform’: “twitter”,
“structure”: {
‘hook’: “güçlü, merak odaklı”,
“body”: “örneklerle birlikte 3 temel içgörü”,
‘cta’: “yanıtları tetiklemek için bir soru sor”
“topic”: “kurucu üretkenlik sistemleri”

JSON komut istemleri için 3 önemli kural vardır. Anahtar-değer çiftleri kullanmak, açık olmak ve yapı için iç içe geçmiş nesneler kullanmak. Örneğin aşağıdakilerin iki prompt istemini de çalıştırın. İkincisi daha net, daha açık ve daha alakalı olacaktır. Kendiniz görebilirsiniz.

Normal komut istemi: “Daha net düşünmeme yardımcı olacak kitaplar önerin.”

JSON komut istemi:

“task”: “liste oluştur”,
“topic”: “düşünmeyi geliştiren kitaplar”,
‘audience’: “genç girişimciler”,
“output_format”: “markdown bullets”

Aşağıdaki birkaç ek örnek ile sistemi daha iyi anlayabilirsiniz:

Ciddi bir e-posta:

“task”: “ciddi bir e-posta yaz”,
‘audience’: “SaaS kurucuları”,
“product”: “AI sat otomasyon aracı”,
‘goal’: “15 dakikalık bir görüşme ayarla”,
“tone”: “samimi ama kendinden emin”

Geliştirilmiş yazma:

“task”: “yazmayı geliştir”,
“input”: “Ekibimiz bir sonraki adımını gururla duyurur.
‘goal’: “daha canlı ve duygusal hale getir”,
“audience”: “müşteriler”,
‘tone’: “otantik ve ilham verici”

JSON’u sesli videolar oluşturmak, sosyal medya, blog veya e-posta içeriği oluşturmak, kod yazmak ya da hata ayıklamak, iş veya marka stratejileri oluşturmak gibi çok spesifik işlerde kullanabilirsiniz. JSON, arka arkaya verilen komut zincirlerini kolaylaştırıyor. Her adımın bir anahtarı var ve her değer de bir talimat gibi düşünebilirsiniz. Öğrenmesi göründüğünden daha kolay ve sonuçları da önemli ölçüde iyileştirecektir.