Türk şirketlerinin üretim için Mısır’ı seçmesi yeniden gündemde. Uzun süredir tekstilciler başta olmak üzere ihracat ağırlıklı şirketlerin Mısır’da üs kurması enflasyon ve emek maliyeti kaynaklı olarak lanse edilse de kurdaki istikrar kaynaklı olması ise ana sebebi oluşturuyor. Mısır’da yatırım yapan Türk şirketlerinin büyüklüğü 2,5 milyar doların üzerinde hesaplanıyor.
10 yıllık bir ara sonrası yeniden ilişkilerde yakınlaşma olan Türkiye ve Mısır arasında ticari iş birlikleri ise dikkat çekiyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’daki İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi’nde ikili görüşme yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el Sisi’nin samimi görüntüleri objektiflere yansımıştı.
Türkiye’de yüzde 60’ın üzerinde olan enflasyondan nedeniyle Türk şirketleri, üretim için Mısır’ı tercih ediyor. Ancak bakıldığında Mısır’da da enflasyon oranı yüzde 35 olarak görünüyor ve ülkenin IMF ile kurtarma programı uyguluyor.
Üretim üslerinin Mısır’a taşımasıyla ülkedeki Türk yatırımlarının büyüklüğü 2,5 milyar doları aşarak dikkat çekiyor.
İş dünyası temsilcilerinin Türkiye’deki üretim koşullarını zorlu bulmaları karşısında Mısır’ın üretim ve ihracatta büyük fırsatlar bulduklarını belirtmeleri ilgi çekiyor.
Mısır’a doğrudan yatırımın hızlanması 2007 yılında imzalanan Serbest Ticaret Antlaşması’nın (STA) yürürlüğe girmesiyle başlarken, şirketler Mısır’da sanayi bölgelerinde üretime geçerek “gümrüksüz ticaret” anlaşması olan ABD, İsrail gibi ülkelere ihracat yapma kolaylığına da erişti.
Tekstil ve konfeksiyon sektörünün öncü olduğu birçok büyük şirketin Mısır’da fabrikası bulunurken, 2010-2011 yıllarında Mısır’ın da etkilendiği Arap Baharı yatırımları ise etkilemedi.
2013 yılında ülke yönetimindeki Müslüman Kardeşler hükümeti ve Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi askeri darbe ile deviren Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi, Türkiye’den tepki çekmiş ve ilişkilerde bozulma yaşanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Sisi ile asla görüşmeyeceğini’ belirtmesiyle diplomatik ilişkiler temel seviyeye inmişti.
10 yılın ardından Katar Dünya Kupası’nda Erdoğan ve Sisi’nin arasındaki buzlar eriyince, hız kaybeden ekonomik ilişkiler de kaybettiği yılları yakalamanın peşine düştü.
Türkiye-Mısır dış ticaret hacmi 2013 sonunda 5 milyar dolar olurken, 2022 sonunda 7 milyar dolara ulaştı.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) bünyesinde bulunan Türkiye-Mısır İş Konseyi Başkanı Mustafa Denizer, Nisan 2023’te Mısır’ın Türk vatandaşlarına vize uygulamasını kaldırdığını hatırlatarak, yeniden Türk iş dünyasının gündemine girdiğini söylüyor:
DW Türkçe’nin aktardığına göre, Denizer, enflasyon nedeniyle üretim maliyetlerinin çok artmasının, şirketlerin Mısır’a yönelmesine neden olduğunu söylerken, rakip ülkelerle dış ticarette rekabet edebilmenin bir yolu olarak da Mısır’da üretim yapmanın tercih edildiğini belirtiyor.
Mısır’da 2,5 milyar dolar büyüklüğe ulaşan Türk yatırımlarından yaklaşık 35 sanayi şirketi, yıllık 1,5 milyar dolarlık ciro yapıyor. Yıl sonuna kadar Mısır’daki doğrudan yatırımların yarım milyar dolar daha artarak 3 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Denizer, Mısır’ın dış ticarette Türkiye’ye kıyasla avantajları için ABD, AB, Güney Amerika ve Afrika ülkeleriyle olan gümrüksüz ticaret anlaşmalarını örnek gösteriyor.
Ayrıca Türkiye’de yaklaşık 500 dolar olan işçilik maliyetinin Mısır’da 150 dolar seviyesinde olduğu da eklenmeden geçilmiyor.
Elektrik ve doğalgaz maliyetlerinin de Türkiye’ye göre çok düşük olmasıyla birçok marka Mısır’da üretim yapıyor.
Türk şirketler Mısır’da 70 bin kişiye doğrudan istihdam sağlarken, tekstil ve konfeksiyon sektörü en büyük hacmi kaplıyor. Mısır’ın toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatının üçte birini Türk firmaları yapıyor.
Mısır’da Türk şirketlerinin yaşadığı tek sıkıntı ise ‘döviz azlığı’ oluyor. Mısır iç piyasasına direkt mal satan Türk şirketlerinin paralarını tahsil etmekte zorlanmasıyla şirketler Türkiye’den kalma alışkanlıkla Mısır hükümetinden de ‘pozitif ayrımcılık’ talep ediyor.
Geçen ay Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın Mısır ziyaretinde eşlik eden heyette bulunan ve tekstil diyarı olan Bursa’nın Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, “Mısır’la ticareti 5 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini” açıklamıştı.
Sosyal medyada da enflasyondan ziyade konunun uzmanları,
Şirketlerin Mısır’a kaçmasında döviz kurlarının etkili olduğunu savunuyor.
Sizce ihracat için önceliklendirilen rekabetçi kur,
Rekabetini ve önceliğini kaybeder mi?
