“`html
İsrail, İran’a Karşı Kritik Askeri Operasyon Başlattı
İsrail, İran’a yönelik yeni bir askeri harekat başlattığını duyurdu. Başbakan Binyamin Netanyahu, “Yükselen Aslan Harekatı” olarak adlandırılan operasyonun, İran’ın nükleer tehditlerini etkisiz hale getirmeyi amaçladığını açıkladı. Netanyahu, saldırıların, İran’ın mevcut tehditleri ortadan kaldırılana kadar süreceğini vurguladı.
Netanyahu, son birkaç ayda İran’ın zenginleştirilmiş uranyumu silaha dönüştürmeye yönelik adımlar attığını belirterek, bu durumun devam etmesi halinde İran’ın kısa süre içinde nükleer silah üretebileceği uyarısında bulundu.
Başbakan ayrıca, İran’ın nükleer yeteneklerinin İsrail için “açık ve mevcut bir tehdit” olduğunu dile getirdi.
Netanyahu, konuşmasında ABD Başkanı Donald Trump’a, İran’ın nükleer silah programına karşı aldığı kararlı tutum için teşekkür etti ve uluslararası desteğin sağlanmasının önemine dikkat çekti.
İran, Tehdit Olarak Değerlendiriliyor
Harekattan kısa bir süre önce, İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, askeri yetkililerle gerçekleştirdiği toplantıda bu operasyonun İsrail Devleti ve Yahudi halkı için tarihi bir dönüm noktası olduğunu ifade etti. Katz, İran’ın nükleer silaha sahip olmasının önlenmesinin gerekliliğine vurgu yaptı.
Bir askeri yetkili, BBC’ye yaptığı açıklamada, İran’ın “birkaç gün içinde” nükleer bomba üretecek kadar nükleer malzemeye sahip olduğunu öne sürdü.
BBC Diplomasi Muhabiri Paul Adams’ın analizine göre, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarının önümüzdeki günlerde de devam etmesi bekleniyor. İsrail hükümeti, “Yükselen Aslan Harekatı”nın başlangıç aşamasında olduğunu belirtiyor. Bu saldırıların yalnızca İran’ın nükleer tesislerini değil, aynı zamanda hava savunma sistemlerini de hedef aldığı ifade ediliyor, bu da yeni saldırıların sinyalini veriyor.
Dünya Genelinde 12 Bin 512 Nükleer Silah Bulunuyor
Küresel nükleer silahlanma konusunda süregelen tartışmalar çerçevesinde, dünya genelinde 12 bin 512 nükleer savaş başlığı olduğu tahmin ediliyor. Bu alandaki yatırımlar 2019’dan itibaren önemli bir artış göstermiş durumda ve 82 milyar doları aşmıştır.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayımlanan 2023 raporuna göre, Rusya 5 bin 889, ABD 5 bin 244, Çin ise 410 nükleer savaş başlığı ile sırasıyla en büyük nükleer güçler konumundadır.
Bunun yanı sıra;
- Fransa’nın 290,
- İngiltere’nin 225,
- Pakistan’ın 170,
- Hindistan’ın 164,
- İsrail’in 90,
- Kuzey Kore’nin ise tahminen 30 nükleer savaş başlığı bulunmaktadır.
Çin Nükleer Savaş Başlıklarını Arttırıyor
Rapora göre, dünya genelindeki nükleer savaş başlığı sayısı azalmaya devam ederken, bu durum büyük ölçüde ABD ve Rusya’nın tasfiye edilen başlıklarının etkisinden kaynaklanıyor. Ancak bazı ülkelerde aktif savaş başlıklarının sayısı yeniden artış gösteriyor.
ABD ve Rusya, nükleer silah sistemlerini modernize etmek için geniş kapsamlı projelere yatırım yaparken, Çin’in nükleer başlık sayısı Ocak 2023 itibarıyla 410’a ulaştı. Çin’in nükleer gücünün tam olarak ne olduğu bilinmemekte, fakat rapordaki değerlendirmelerin çoğu ABD Savunma Bakanlığı verilerine dayanmaktadır.
Küresel Nükleer Yatırımlar Artıyor
Nükleer Silahların Yasaklanması Takibi ve Uluslararası Nükleer Silahları Kaldırma Girişimi (ICAN) tarafından hazırlanan raporlar, nükleer silah sahibi dokuz ülkenin 2019-2022 yılları arasında yaptığı yatırımları ortaya koyuyor.
Verilere göre, dünya genelindeki nükleer silah yatırımları şu şekilde gelişim göstermiştir:
- 2019: 72,9 milyar dolar
- 2020: 72,6 milyar dolar
- 2021: 82,4 milyar dolar
- 2022: 82,9 milyar dolar
Buna göre, dört yılda gerçekleşen yatırımların toplamında 10 milyar dolarlık bir artış gözlemlenmiştir. En büyük yatırımcı olarak ABD, ardından sırasıyla Çin, Rusya, İngiltere, Fransa, Hindistan, İsrail, Pakistan ve Kuzey Kore gelmektedir.
ABD’nin nükleer silah harcamaları şu şekilde gerçekleşmiştir:
- 2019: 35,4 milyar dolar
- 2020: 37,4 milyar dolar
- 2021: 44,2 milyar dolar
- 2022: 43,7 milyar dolar
Çin’in 2019’da nükleer silah harcamaları 10,4 milyar dolar iken, 2022’ye kadar 11,7 milyar dolara yükselmiştir. Rusya’nın ise harcamaları 2019’da 8,5 milyar dolar olup, 2022 yılında 9,6 milyar dolara çıkmıştır.
Diğer ülkelerin 2022 yılındaki nükleer silah harcamaları şu şekildedir:
- İngiltere: 6,8 milyar dolar
- Fransa: 5,6 milyar dolar
- Hindistan: 2,7 milyar dolar
- İsrail: 1,2 milyar dolar
- Pakistan: 1 milyar dolar
- Kuzey Kore: 589 milyon dolar
Raporda, nükleer savaş başlığı sayısının azalmasına rağmen, global ölçekte aktif başlıkların azaltılmasının geciktiği ve bazı ülkelerde yeniden arttığına vurgu yapılmaktadır. Ayrıca, ABD ve Rusya’nın nükleer silahlarını modernize etmeye ilişkin kapsamlı programlar yürüttükleri belirtiliyor.
İran’ın Nükleer Silah Kapasitesi Tartışılıyor
Tahran yönetimi, nükleer tesislerinin yalnızca enerji üretimi ve barışçıl amaçlar için kullanılacağını savunsa da, ABD, İsrail ve diğer Batılı ülkeler, İran’ın nükleer teknolojisini gizli bir silah programı yürütmek amacıyla kullanabileceğinden endişe duymaktadır.
Bu tartışmanın ana odak noktası, uranyum zenginleştirme seviyeleri üzerinedir. Nükleer silah üretimi için uranyumun yaklaşık %90 oranında zenginleştirilmesi gerekmektedir. İran zaman zaman %60 seviyesine kadar zenginleştirme yaptığını açıklamakta, bu da askeri amaçlı üretime adım atma potansiyeli taşımaktadır.
Birçok uzman, İran’ın nükleer bomba üretme kapasitesine çok yaklaştığını fakat kesin olarak nükleer silah üretmediğine yönelik bazı kanıtların bulunduğunu belirtmektedir. İran’ın nükleer kapasitesi, bölgedeki gerilimin artmasına neden olan bu tartışmaların merkezindeki önemli bir unsur olmayı sürdürüyor.
“`
