Son 5 yılda 494 proje için ‘ÇED gerekli değildir’ raporu verilen turizm cenneti Muğla’da yeni raporlar birbirini izliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca, Muğla’da 24’ü maden, petrol ve doğalgaz, 25’i gıda, 18’i turizm, 11’i kıyı, 5’i enerji, 1’i atık, 5’i hayvancılık, 3’ü konut projesi olmak üzere 102 projeye ÇED olumlu raporu verirken, 24’ü maden, petrol ve doğalgaz, 25’i gıda, 18’i turizm, 11’i kıyı, 5’i enerji, 1’i atık, 5’i hayvancılık, 3’ü konut projesi 93 projeye ÇED gerekli değildir raporunun verildi.
Muğla’da 2023’te herhangi bir proje için ÇED olumsuz kararı ve ÇED gerekli kararı verilmedi. Sadece 7 projenin ÇED dosyası iptal edildi.
22 proje bakanlığın inceleme, değerlendirme komisyonunda görüşülürken 13’ü için nihai karar verildiği duyuruldu. 34 proje için halkın katılım toplantısı ilan edildi.
Proje başvurularında Muğla’nın Milas ilçesi ilk sırada yer aldı. Milas’ta çoğunluğu gıda, maden, petrol, doğalgaz, enerji ve kıyı olmak üzere 29 proje için ÇED süreci başlatıldı, 26 proje için ÇED gerekli değil kararı, 4 proje için ÇED olumlu kararı verildi.
Bodrum’da 24, Menteşe’de 9, Yatağan’da 16, Datça’da 8, Kavaklıdere’de 4, Köyceğiz’de 6, Fethiye’de 9, Marmaris’te 7, Dalaman’da 2, Ortaca’da 2, Seydikemer’de 12 ve Ula’da 4 proje için ÇED süreci başlatıldı.
Bu durum, yıllardır, evlerini, yurtlarını, ormanlarını, kıyılarını korumaya çalışan Muğlalıları, çevrecileri, STK temsilcilerini ve köylüleri kaygılandırmaya devam ediyor.
“YASALAR NEDEN ZENGİNE İŞLEMİYOR?”
Milas’a bağlı İkizköy’deki Akbelen ormanları önünde açıklama yapan ve 4 yıldır ormanları korumak için nöbet tutan İkizköy Çevre Komitesi sözcüsü Nejla Işık “Akbelen ormanlarını 24 Temmuz’da girip bir haftada yok ettiler” dedi. SÖZCÜ’ye konuşan Işık şunları anlattı:
“Akbelen ormanları kepçelerin kamyonların 24 saat çalıştığı ve dinamit patlatıldığı yer, buranın hemen yanında yaşadığımız köyler, ektiğimiz biçtiğimiz tarlalarımız, yaşam burada hala devam ediyor. Bizler bu ortamda yaşamaya nefes almaya çalışıyoruz, zeytinliklerimizin üzerinde birer parmak toz toprak, mahsullerimizin üzerinde aynı şekilde toz da kaplı, dinamit patlatmalarından ve kamyonlardan iş makinelerinden çıkan tozlar direk tarım ürünlerimizin üzerinde. ÇED niçin bu madenlere, niçin bu kömür ocaklarına uygulanmıyor. Devlet zamanında bu santralleri özelleştirirken hep bizim hayatlarımızı gasp etti. Burada bizler mağduruz, bizlere sormadan bizlerin fikri alınmadan maden çevresel etki değerlendirmesinden muaf tutulmuş.
Niçin kanunlar bu zenginlere işlemiyor, niçin bu yasalar zenginlere işlemiyor. Bunları söylemekten bıktık usandık artık niçin başta bizim ve Akbelen ormanının ölüm fermanını veren yetkililer buraya gelip, bu köylüler ne yaşıyor, bu tozun toprağın altında nasıl yaşıyor, patlatılan dinamitlerin altında evlerde nasıl yaşıyorlar diye sormuyor, niçin? Biz her defasında bağırarak derdimizi anlatmak zorunda kalıyoruz Akbelen’deki bu maden ÇED raporu alınmadığı için köyümüze ve ormana kadar geldi dayandı topraklarımızı mahvetti, köylerimizi yok etti. ÇED’siz maden geçtiği her yeri yok ediyor, ormanı yok ediyor tarım arazisini ve köyleri yok ediyor”
“BU RAPORLAR VATANA İHANETTİR”
Bodrum Yurttaş İnsiyatifi sözcüsü Ayhan Karahan ise şu sözlerle tepkisini dile getirdi:
“Bu ildeki cennet ormanlara cennet koylara ÇED raporlarını verirken proje ile ilgili yörenin insanlarına bir kişiye köylüye sivil toplum örgütlerine sormuşlar mı? Bakın Bodrum’un koyları, dağları taşları tepeleri beton oldu.
Bunları yaparken bir kişiye sordular mı? İşte gördüğünüz gibi boş olan Bodrum tepelerini de imara açmak istiyorlar buralardan da ÇED raporu hazırlayacaklar ama açtırmayacağız, kimseye sormadan olumlu ÇED raporlarını veriyorlar Bu vatana ihanettir. Bodrum’dan Muğla’dan AKP’ye oy çıkmıyor diye Muğla’nın güzelliklerini doğal güzelliklerini ormanlarına rant için yağmalıyorlar, bu düşmanlık bu hainlik neden?
Muğla da Bodrum da Milas da bu ülkenin bir parçasıdır. Muğlalı ve Bodrumlu STK’lar olarak bu ÇED raporlarını tanımıyoruz ÇED raporu gerekli değildir kararlarını da tanımıyoruz, verdikleri birçok rapor geçersiz ve toplantıyı düzenledik düzenliyor gibi yapıyorlar yalan söylüyorlar”
PROJE VE ODA SAYILARINA KÜÇÜLTEREK YASAYI DOLANIYORLAR
TMMOB Bodrum İlçe Koordinasyon Kurulu Temsilcisi Mustafa Erdoğan ise ÇED olumlu raporları kadar ÇED gerekli değildir, raporlarında da hukukun dolaşılarak alındığını belirterek şunları söyledi:
“Özellikle Bodrum’da dev otel ve rezidans yapan şirketler uygulama projelerinde 50 ile 250 oda otel inşaatı yapılacak şekilde proje hazırlayarak gerekirse odaları 1000-14000 metre kare büyüklüğünde tutuyorlar. Yani aslında proje 500-1000 odalı ama böyle olursa ÇED olumlu raporu almak zorundalar.
Bu nedenle odaların metrekaresini büyüterek oda sayısını azaltıp, ÇED gerekli değildir raporu alıyorlar. Otelde 1400 metrekarelik oda mı olur? Bu gibi yerlerde ÇED gerekli değildir raporu alıyorlar. Yasaları ve ÇED mevzuatını böyle dolanıyorlar.
Büyük arsalarda ÇED olumlu raporu alabilmek için bir proje sunmaları gerekiyor. Bu projede suyu nereden bulacaklar ne kadar oda olacak bunların hepsi detaylı olarak bildirilmeli ve bunlar halkın yararına mı zararına mı olacak şeklinde bilgiler yer alır, atıkları nereye atacaklar ulaşımı nasıl sağlayacaklar çevreye zarar vermeden bunları nasıl yapacaklar, hepsi proje dosyasında yer alır.
Bu nedenle inşaat firmaları parselleri küçülterek veya oda sayılarını azaltarak ÇED olumlu raporu almaktansa ÇED gerekli değildir raporu almayı tercih ederek hukuğu dolanıyorlar”
ÇED TOPLANTISINI TENEKE ÇALARAK PROTESTO ETTİLER
Muğla’nın Bodrum ilçesinde geçtiğimiz yıl 13 gün yangınlarla sarsılan Mazı köylüleri bu kez zeytinlik arazilerinin RES nedeniyle kamulaştırılması için düzenlenen ÇED toplantısı için köye gelen Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve firma yetkililerini teneke çalarak ve yuhlayarak sert tepki göstermişti. Bodrumlu siyasiler ve çevrecilerin de destek verdiği eylemde köylü kadınlar ÇED toplantısını yaptırmamıştı.
CENNET KOYU İÇİN DE ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR RAPORU VERİLMİŞTİ
Bodrum’da 2023’ün en tartışmalı inşaat izinlerinden biri de Cennet Koyu’ndaki inşaat izniydi. Gölköy Mahallesi’ndeki Cennet Koyu Gökburun kesiminde 1. Derece doğal ve Arkeolojik Sit alanı 678 bin metrekare üzerindeki arazide turizm tesis yapmak isteyen Cengiz Holding, hazırladığı Turizm Konaklama Tesisi Kapasite Artış Projesi’ni revize etmiş.
19 Eylül 2023 tarihinde ‘ÇED gerekli değildir’ raporu almak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Muğla İl Müdürlüğü’ne başvurmuş ve raporu almıştı. Cengiz Holding, 1 Kasım’da doğal ve arkeolojik sit alanlarının bulunduğu bölgede, yüzlerce kamyon ve onlarca iş makinesi ile hafriyata başlamıştı.
